Erkən yaş dövrü təhsìlì üzrə fərdì
öyrətmə “Addım-Addım” Kìtabın nəşrì Açıq Cəmìyyət Ìnstìtutu – Yardım Fondu tərəfìndən sìfarìş olunub və malìyyələşdìrìlìb. Çapa ìmzalanıb 27.10.2000, format A4, səhìfələrìn sayı 172, Tìrajı 1000 nüsxə. |
Açıq Cəmìyyət Ìnstìtutu, SOROS Fondları və Beynəlxalq Uşaq Ehtìyatları təşkìlatı Şərqì və Mərkəzì Avropada, eləcə də keçmìş Sovetlər Bìrlìyìndə erkən yaş dövrü alì və orta ìxtìsas pedaqojì kollektìvlərìnì mə`lumatlar, əməlì mövqelər və təlìm materìalları ìlə tə`mìn etmək təşəbbüsü ìlə çıxış edìblər. Bìz ümìd edìrìk kì, bu mə`lumatlar başlanğıc, məktəbəqədər və ìbtìdaì sìnìf müəllìmlərìnì təkmìlləşdìrən pedaqojì kollektìvə uşağa ìstìqamətlənmìş yanaşma tərzìnìn formalaşmasında yardım edəcək. Bu məqsədlə bìz erkən yaş dövrü alì və orta ìxtìsas pedaqojì kollektìvì üçün “Addım-Addım” proqramının hərtərəflì yanaşma öyrətmə metodologìyasına aìd bìr neçə beynəlxalq semìnarlar keçìrìrìk. Bu semìnarlar uşağa ìstìqamətlənmìş təhsìl proqramını planlaşdırmaq və yerìnə yetìrmək üçün lazım olan praktìkì təcrübənì həyata keçìrmək məqsədì daşıyır. Erkən yaş təhsìlì dövründə fərdì öyrətmə kursu bu məqsədlə təşkìl olunub və “Addım-Addım” ìdeyasının təbìì nətìcəsìdìr.
“Addım-Addım” ìdeyası hesab edìr kì, hər uşaq sìnfə öz maraq və tələbatları, fərdì öyrənmə üslubu və bacarıqları ìlə gəlìr. Müəllìm daha səmərəlì ìşləmək üçün hər uşağın bacarıqlarını və zəìflìklərìnì bìlməlì, bu fərqlərə uyğun strategìya və fəalìyyət planı hazırlamağa qabìl olmalıdır. Uşaqlarda genìş maraq daìrəsì, ìnkìşaf səvìyyəsì və fərdì xüsusìyyətlərì əhatə etməklə müəllìm hər uşağı qìymətləndìrdìyìnì göstərìr. Qarşılıqlı hörmət və nümunəvì münasìbətlər nümayìş etdìrən müəllìm uşaqlara da bìr-bìrì ìlə bu cür davranmağı aşılayır.
Müəllìm fərdì öyrənməyə ìmkan verən mühìt yaradır. Ləvazìmat, materìal və sìnfìn quruluşu hər uşağın ìnkìşafını gücləndìrìr və seçìlmìş fəalìyyət hər uşağa aìd edìlìr. Bìr-bìrìnì əvəz edən və maraqlı fəalìyyət planlaşdırıb gün ərzìndə uşaqları dìqqətlə müşahìdə edən müəllìm sìnìfdəkì uşaqların müxtəlìf ehtìyac və maraqlarını tə`mìn etmək üçün materìalları, mühìtì və fəalìyyətì dəyìşdìrə və vəzìyyətə uyğunlaşdıra bìlər. Fərdì öyrətmə uşaqların hər bìrìnìn öz ìnkìşaf yolu ìlə getmələrìnə ìmkan yaradır. “Addım-Addım” sìnfì uşaqların fərdì maraqlarına və ìnkìşaf mərhələlərìnə uyğunlaşdırılmış təcrübələr və materìallarla zəngìn dìnamìk və dəyìşkən mühìtdìr.
Bu kurs erkən yaş dövrü alì və orta ìxtìsas pedaqojì kollektìvì üçün elmì baza rolunu oynayır, öyrətmə həvəsì və praktìkası yaradır. Bu da gələcək müəllìmlərə uşaqların maraq, bacarıq və ehtìyaclarını nəzərə almaqla fərdì yanaşmaq vərdìşlərì verìr. Ümìd edìrìk kì, pedaqojì kollektìv bu kìtabda verìlmìş metod və məzmunu öz erkən yaş dövrü tədrìs planları ìlə uyğunlaşdıracaqdır.
Pamela A. Coughlin, fìlologìya elmlərì
doktoru, ìcraçı dìrektor
Beynəlxalq Uşaq Ehtìyatları
Kìtabın içìndəkìlər
I. Gìrìş və şərh
Fərdì öyrətmə nədìr?
Nə üçün fərdì yanaşılmalıdır?
Fərdì öyrətmə necə olur?
Fərdì öyrətmənìn məqsədlərì
II. Tədrìs planı kursu
Kursun əsas məqsədlərì
Lazım olan materìallar/ədəbìyyat
Audìovìzual materìal
Təkmìlləşən müəllìmlərìn qìymətləndìrmə
təklìflərì
Müvafìq əməlì ìşlərə aìd təklìflər
Ìstìqamətləndìrìcì fìkìr vərəqì
III.Kursun məzmunu
Mövzu 1: Nə üçün fərdì yanaşılmalıdır?
Fəalìyyət 1-a: Yuxarı sìnìf
şagìrdlərìnìn fərdì öyrətməyə münasìbətlərì və bìlìklərì barədə ìlkìn sorğu
Fəalìyyət 1-b: Yuxarı sìnìf
şagìrdlərìnìn fərdì öyrənmə üslublarını, onların oxşar və fərqlì cəhətlərìnì
müəyyənləşdìrən araşdırma
Fəalìyyət 1-c: Fərdì öyrətmənìn
məqsədlərì
Fəalìyyət 1-d: Uşağın fərdì
xüsusìyyətlərì
Fəalìyyət 1-e: Uşağın fərdì
xüsusìyyətlərìnìn öyrətmə və öyrənmə ìlə əlaqəsì
Mövzu 2: Aìlə mədənìyyətì
Fəalìyyət 2-a: Mədənìyyətìn və aìlənìn
mənəvì dəyərlərə və xarakterə təsìrì
Fəalìyyət 2-b: Ədalət və əks fìkìr
ìnkìşaf etdìrmək
Fəalìyyət 2-c: Mədənìyyətì
müəyyənləşdìrmək
Fəalìyyət 2-d: Aìlə mədənìyyətìnə həssas
münasìbətì planlaşdırma
Fəalìyyət 2-e: Aìlə mədənìyyətìnə
həssaslığa daìr materìallar
Fəalìyyət 2-f: Aìlə mədənìyyətìnə həssas
yanaşma
Mövzu 3: Yaş və ìnkìşaf səvìyyəsì
Fəalìyyət 3-a: Ìnkìşaf mərhələlərì
Fəalìyyət 3-b: Uşaqların ìnkìşaf
araşdırmaları
Fəalìyyət 3-c: Tədrìs fəalìyyətìnìn
uşaqların ìnkìşaf xüsusìyyətlərì ìlə uyğunlaşdırılması
Fəalìyyət 3-d: Uşağın yaşına və
qabìlìyyətlərìnə görə fərdìləşdìrmə fəalìyyətì
Mövzu 4: Cìns
Fəalìyyət 4-a: Cìnsìn öyrənmə və
ìnkìşafa təsìrì barədə tədqìqat və nəzərìyyə
Fəalìyyət 4-b: Cìnsì xüsusìyyətlərìn təsìrì
Fəalìyyət 4-c: Cìnsə planlı reaksìya
Fəalìyyət 4-d: Cìnsə ìnstìnktìv reaksìya
Mövzu 5: Öyrənmə üslubları
Fəalìyyət 5-a: Təkmìlləşən müəllìmìn
öyrənmə üslubları barədə öz araşdırmaları
Fəalìyyət 5-b: Uşaqların öyrənmə
üslublarının müəyyənləşdìrìlməsì
Fəalìyyət 5-c: Öyrənmə üslublarına
planlı reaksìya
Fəalìyyət 5-d: Öyrənmə üslublarına
ìnstìnktìv reaksìya
Mövzu 6: Bacarıq və ehtìyaclar
Fəalìyyət 6-a: Bacarıq və ehtìyaclara
fərdìləşdìrmə - təbìət və tərbìyə
Fəalìyyət 6-b: Bacarıq və ehtìyaclara
görə fərdìləşdìrmə - aìlə barədə məlumat
Fəalìyyət 6-c: Fərdìləşdìrməyə təhlìlì
yanaşma
Fəalìyyət 6-d: Fərdìləşdìrmə - sìnìf
təhlìlì
Mövzu 7: Fərd və temperament
Fəalìyyət 7-a: Fərdìləşdìrmə -
böyüklərìn temperamentìnìn araşdırılması
Fəalìyyət 7-b: Fərdìləşdìrmə - uşaqların
temperamentìnìn araşdırılması
Fəalìyyət 7-c: Fərdìləşdìrmə - şəxsìyyət
Fəalìyyət 7-d: Fərdìləşdìrmə - təsìr
jurnalı
Fəalìyyət 7-e: Fərdìləşdìrmə - şəxsìyyət
və temperamentə görə fəalìyyət kartlarının uyğunlaşdırılması
Mövzu 8: Uşaqların maraqları
Fəalìyyət 8-a: Maraqları nə
müəyyənləşdìrìr?
Fəalìyyət 8-b: Uşaqların maraqlarının
təhsìl dəyərì
Fəalìyyət 8-c: Uşaqların maraqlarına
planlı dìqqət
Fəalìyyət 8-d: Uşaqların maraqlarına
ìnstìnktìv dìqqət
Mövzu 9: Özünü dərketmə və özünə hörmət
Fəalìyyət 9-a: Özünüdərketmə: sosìal
münasìbət və emosìonal ìnkìşafın əsas anlayışları
Fəalìyyət 9-b: Uşaq bacarıqlarını
yoxlama vərəqìlə şəxsìyyətì və emosìonal ìnkìşafı araşdırma
Fəalìyyət 9-c: Uşaq bacarıqlarını
yoxlama vərəqìylə sosìal oyun və sosìal münasìbətì araşdırma
Fəalìyyət 9-d: Araşdırma - aìlə sorğusu/ìntervü
Fəalìyyət 9-e: Öyrənmə planını yazma
Fəalìyyət 9-f: Fərdìləşdìrmə: fəalìyyət
kartı yazma, özünüdərketmə159
Mövzu 10: Hamısı bìrlìkdə
Fəalìyyət 10-a: Uşağa hərtərəflì yanaşma
metodu
Fəalìyyət 10-b: Uşaqlar üçün fərdì
məqsədlərə üstünlük vermə və fərdì təhsìl planı
hazırlama
Fəalìyyət 10-c: Fərdì yanaşmanı müdafìə
etmə
Fəalìyyət 10-d: Müəllìmlərìn fərdì
öyrətməyə daìr baxışlarında dəyìşìklìk varmı?